بسم الله الرحمن الرحیم

دعا (2/1)

اهمیت، آداب و شرایط دعا کردن

از امیرالمؤمنین علی علیه السلام است که: «ما مِن دعاءٍ الا بَینه و بَین السماءِ حِجابٌ حتّی یُصلّی علی النّبی محمد صلی الله علیه و آله» یعنی «هیچ دعایی نیست مگر اینکه بین این دعا و استجابت آن حجابی قرار گرفته که نمی گذارد دعا بالا رود تا اینکه بر محمد و آلش صلوات فرستاده شود»

هنگامی که آن حجاب شکافته شد دعا بالا رفته و مستجاب می شود و تا زمانی که آن حجاب از بین نرود دعا باز می گردد و بالا نمی رود. پس یکی دیگر از آداب دعا این است که قبل از دعا بر پیامبر و آلش صلوات بفرستیم. در روایت داریم که «صلوات دعای همیشه مستجاب است».

علی علیه السلام می فرماید: «هرگاه از خداوند عزوجل حاجتی داری، حاجتت را با صلوات بر پیغمبر شروع کن سپس حاجت خود را بخواه و در آخر دعا نیز صلوات بفرست زیرا خداوند، اکرم و گرامی تر از آن است که دو دعا – یعنی صلوات اول و آخر- را مستجاب کند و دعای بین آن دو –حاجتمان- را مستجاب نکند.

در حدیثی دیگر از امام صادق علیه السلام آمده است:

«برحذر باشید از اینکه یکی از شما حوایج دنیوی و اخرویش را از خدا بخواهد مگر اینکه این گونه شروع کند که 1- ابتدا ثنا و مدح خداوند را به جای آورد 2- صلوات بر پیامبر بفرستد 3- سپس اعتراف به گناه و خطاهای خود بکند 4- از خدا بخواهد که به برکت پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم، خداوند متعال از او درگذرد».

 درست مانند کسی که در حق ما ناسپاسی کرده و قبل از این که از کار گذشته خود احساس ندامت کند چیزی از ما بخواهد، معمولاً در این گونه موارد به او می گوییم: «برو دنبال کارت» و مشکلش را حل نمی کنیم، ولی اگر آن شخص ابتدا عذرخواهی کند و بعد حاجتش را بخواهد ممکن است که خواسته او را برآورده کنیم، خداوند نیز همینطور است.

یکی دیگر از شرایط دعا این است که وضعیت ظاهر را مثل افراد نیازمند بنماییم. انسانی که نیازمند است با گردن برافراشته و سینه سپر از کسی تقاضا نمی کند بلکه سرش را پایین انداخته و خودش را اگر چه گردن کلفت هم باشد حقیرنشان می دهد.

در دعا هم باید ما همین حالت را در خود ایجاد کنیم. حالت انکسار و خضوع یکی از شرایطی است که هنگام دعا کردن باید رعایت شود. خداوند تبارک و تعالی به حضرت موسی علیه السلام می فرماید: «وقتی در مقابل من ایستادی همانند یک فرد فقیر و حقیر بایست». اشکال ندارد که انسان در مقابل خداوند و خالق خویش، خود را ذلیل و فقیر و متواضع نشان دهد. اگر درمقابل خداوند هم نخواهیم گردن کج کنیم و سر به سجده فرود آوریم در مقابل چه کسی می خواهیم سر فرود آوریم؟!.

فراموش نکنیم که دعا عبادت است، اگر دعا کردیم و مستجاب هم نشد نگرانی ندارد عبادت کرده ایم و ثوابش را هم برده ایم.

حضرت پیامبرصلی الله علیه و آله می فرماید: «خداوند را بخوانید در حالی که یقین دارید خداوند دعایتان را اجابت می کند». یعنی در هنگام دعا با خود نگوییم: «آیا خدا دعای من را اجابت می کند؟» بلکه با خود بگوییم: «من تمام شرایط دعا را رعایت کردم و حالا که دارم این دعا را می کنم یقینا خداوند هم اجابت می فرماید».

روایات زیادی داریم که خداوند می فرماید: «من در نزد گمان بنده ی مؤمنم هستم» و در ادامه می فرماید: «اگر این گمانش به من خوب باشد من هم برای او خوب را می پسندم و بالعکس»

 کسی که ناامیدانه دعا می کند با کسی که دعا نمی کند فرقی ندارد. خداوند متعال دعای کسی را که غافل است و توجه ندارد نیز مستجاب نمی کند. موقع دعا باید همه توجهمان به دعا باشد. بنابراین چون دعا را عبادت میدانیم و در عبادت انسان باید تمام توجهش را به خداوند معطوف کند پس در دعا هم همین شرایط را باید رعایت کنیم.

یکی دیگر از شرایط دعا این است که بهتر است دعا کننده نشسته باشد -ایستاده نباشد و گرنه حالت هایی بهتر از نشسته هم داریم- زیرا انسانی که ایستاده مثل این است که عجله دارد برود و خیلی حالت دعا کننده را ندارد.

حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: «یکی از دعاهایی که رد نمی شود دعایی است که اولش بسم الله الرحمن الرحیم باشد»

کسیکه با توکل به خداوند رحمن و رحیم چیزی از او می خواهد او هم یک چنین دعایی را رد نمی کند.

از امام صادق علیه السلام سوال شد: «وقتی که می خواهم دعا بکنم آیا خودم را به گریه کردن هم بزنم؟ (اتباکی)» 

امام علیه السلام می فرماید: «بله حتی اگر به اندازه ی سر مگسی باشد ارزش دارد و این کار را انجام بده».

و نیز می فرماید: «زمانی که می خواهی دعا کنی دو کف دستت را رو به بالا بگیر و "ابتهال" کن»

 ابتهال این است که دستت را باز کنی و جلوی صورتت بگیری و دعا کنی و «رُهبَه» و این است که بعد از این که دعا کردی دو دستت را به صورت بکشی.

یکی دیگر از شرایط و آداب دعا این است که با عجله دعا نکنیم.

امام صادق علیه السلام می فرماید: «وقتی بنده ای دائماً دعا می کند خداوند هم دائماً در فکر حاجت اوست، به شرطی که عجله نکند». یعنی هم دعا را تند تند نخوانیم و هم این که برای اجابتش هم عجله نکنیم.

بنابراین بیاییم تا به دعاهایمان با نظر دیگری نگاه کنیم. اگر اهل دعا باشیم هیچ مشکلی ما را از پای در نمی آورد و می توانیم بر تمام مشکلات غلبه کنیم.انشاء الله

ادامه دارد......

والسلام - اتماس دعا

لطفا با درج نظرات خود در قسمت

نظرات دیگران

مرا در جهت بهتر شدن مطالب یاری نمایید

با تشکر

التماس دعا