بسم الله الرحمن الرحیم

آبکش

-------------------------

آیا عادلانه و ممکن است که:

 سالها زحمت کشیده و با انجام اعمال نیک و صواب به گردآوری توشه و ثواب اقدام نماییم؛ ولی با انجام چند گناه کوچک در روز قیامت هنگام حسابرسی و مشاهده دفتر اعمال اثری از فعالیت های خود ندیده و از ثواب آنها محروم شویم؟!. و آیا این با عدل الهی سازگار است؟.

در پاسخ می گوییم: «بله اولاً چنین چیزی ممکن است و ثانیاً و جود چنین امری خدشه ای به عدل الهی نخواهد زد. برای توضیح بیشتر به بیان چند مثال می پردازیم:

فرض نمایید؛ سالها طول بکشد تا دانه‌های چوب کبریت یا پوشال‌های باریک چوب را گرد هم آوریم و انباری مملو از این دانه‌ها چوب و پوشال تهیه سازیم ولی پس از آن به علت سهل انگاری و غفلت آتش سیگار خود را روی یکی از آن‌ها انداخته و شب به منزل برویم. فردا صبح چه چیزی مشاهده خواهیم کرد؟ بی تردید تَلّی از خاکستر . دقت نمایید: چند سال طول کشید تا جمع کنیم؟ چند لحظه طول کشید تا نابود شود؟!

مثالی دیگر: انباری را در نظر آورید که در آن تعدادی موش زندگی می کنند و ما با آگاهی و یا عدم آگاهی از آن اقدام به جمع آوری محصول گندم خود و انباشته نمودن آن در این انبار نماییم هر روز کیسه های از گندم درو شده را در گوشه ی انبار قرار داده و درب انبار را می بندیم و فردا مجدداً کیسه های دیگر و... پس از گذشت مدتها، هنگامی که درب انبار و یا سیلوی خود را می گشاییم چه می یابیم؟ تعداد زیادی موش گردن کلفت و کیسه های سوراخ و خالی از گندم و نیز مقدار زیادی فضله موش که در جای جای انبار باقی مانده است. این امر تقصیر کیست؟.

        اَر که موشِ دزد در انبان ماست              گندم اعمال چِل ساله کجاست؟

 و باز مثالی دیگر: کوه بزرگ و مرتفعی را در نظر آورید که مدتّ‌های مدیدی طول می‌کشد تا از آن بالا رفته و قلّه‌ی آن را فتح نماییم. ماه‌ها و سال‌ها تمرین و تلاش کرده و خود برای بالا رفتن از آن مهیا ساخته‌ایم با برنامه‌ای آماده و توشه‌ای کامل اقدام به صعود می‌نماییم چند روز متوالی طول می‌کشد تا به نزدیکی قلّه‌ی آن می‌رسیم ولی در روز آخر بر اثر غفلت و کوتاهی، برای بالا رفتن عجله نموده و جوانب ایمنی آن را رعایت نمی‌نماییم پا روی سنگی غیر مطمئن و لغزان نهاده و ... .

نتیجه کاملاً روشن است یک غفلت کافی است تا سقوط و هلاکت نصیب این کوه‌نورد عجول گردد.

فرض نمایید سال‌ها تلاش نمایید و با آبکش! آب دریایی را در مخزنی جمع نمایید. در آخر چقدر جمع شده‌است؟

 فرض نمایید سال‌هایی متمادی با ظرفی سالم آب دریایی را در آبکشی بریزیم! چقدر در گردآوری آب موفق بوده و آب جمع نموده‌ایم؟!

این مثال‌ها و ده‌ها مثال دیگر به خوبی گویای این مطلب است که اولاً وقوع این حوادث ممکن و ثانیاً در تمامی این حوادث مقصر اصلی شخصی جز خود انسان نمی‌باشد و نمی‌توان در این گونه موارد عدل الهی را زیر سوال برده و او را مقصر بدانیم.

آری، بر اساس روایات وارده بروز گناه در زندگی انسان به مثابه آتشی بر خرمن‌، سقوط از یک بلندی، جمع‌آوری آب با آبکش و یا در آبکش بوده و بسیار خسارت بار است.

گناه، ویران‌گر اعمال نیک انسان است. انسان آگاه و عاقل کسی است که در کنار جمع آوری گندمِ حسنات، به دفع موش‌های دزد [یعنی گناهان] از انبار وجود خود اقدام نماید. او به خوبی می‌داند که وظیفه‌ای دوگانه برعهده دارد: انجام واجبات و ترک محرمات.

و دقیقاً از همین روست که در روایات فراوان به «لزوم محاسبه‌ی اعمال» از سوی انسان تاکید و سفارش شده‌است. انسان مومن کسی است که هر روز در لابلای اعمال خویش تفحص نموده و خطا‌های آن روز خود را یافته و با توبه‌ای آگاهانه ساحت وجود خویش را از لوث گناه بریء و منزه نماید.

انسانی که هر شب به محاسبه‌ی اعمال و توبه از خطاهای خویش نپردازد گرفتار فراموشی و غفلت گردیده و روزی که پرده‌ها از روی اعمال کنار می‌رود[i]  چیزی جز حسرت و آه در کیسه نخواهد داشت.

مَثَل او به مانند هیزم‌شکنی است که هر روز چوب‌ها و موریانه‌ها را روی هم انباشته نموده و به جای آنکه موریانه‌ها را در لابلای چوب‌ها یافته و از آن جدا سازد؛  هیزم‌ها و موریانه‌های دیگری را بر آن می‌افزاید!. بی‌تردید هر چه ضخامت لایه‌های انباشته‌شده زیادتر شود،‌ موریانه‌های زیرین بیشتر مخفی گشته و یافتن آنها سخت‌تر خواهد شد و گناه نیز همین گونه است، اگر انسان هر روز در اعمال خود به قصد یافتن گناهان کنکاش ننماید، گناهان پیشین از یاد او رفته و از دیده پنهان می‌گردند و روزی متوجه خواهد شد که دیگر اثری از «توشه‌ی گرد‌آوری شده» باقی نمانده است.

پس عاقلانه آن است که به جای آنکه عدل الهی را زیر سوال برده و تقصیر را بر گردن حق‌تعالی بیاندازیم در اعمال خود دقیق شده و با دقتی مضاعف گناهان را شناسایی نموده و ریشه‌ی آنها را که به مثابه‌ی «سلول‌های سرطانی و قابل تکثیر» بوده از مملکت وجود کنده و خشک سازیم.                      به امید آن روز

لطفا با درج نظرات خود در قسمت

«نظرات دیگران»

مرا در جهت بهتر شدن مطالب یاری نمایید

با تشکر

التماس دعا